«Η Ευρώπη υπήρξε το βασίλειο της φαντασίας, της δημιουργίας. Το βασίλειο της τέχνης. Εάν υπήρχε έστω και ελάχιστος από αυτόν τον οίστρο και στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής πολιτικής, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Δεν μπορούμε να στηριχθούμε σε κάποιες οικονομικές αρχές. Πρέπει να στηριχθούμε σε κάποια ιδανικά και αξίες, σε έναν πολιτισμό», δηλώνει στην «Αυγή" ο Αντρέα Καμιλέρι. Ο διάσημος Ιταλός συγγραφέας στηρίζει την υποψηφιότητα του Αλέξη Τσίπρα ως επικεφαλής ψηφοδελτίου στην Ιταλία.
 
«Αυτό που συνέβη στην Ελλάδα αποτελεί το θερμόμετρο των ευρωπαϊκών λαθών... Ο τρόπος που μεταχειρίστηκε η Ευρώπη την Ελλάδα είναι σαν να μεταχειρίζεσαι άσχημα τις ίδιες τις ρίζες σου" αναφέρει ο Αντρέα Καμιλέρι στη συνέντευξή του στην "Αυγή". Η Ευρώπη είναι η κουλτούρα και ο πολιτισμός της, τονίζει, και όχι τα λογιστικά βιβλία αυτών που την οδήγησαν σε νέο πόλεμο με εκατομμύρια θύματα στη Νότιο Ευρώπη.
 
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ
 
* Πως βλέπετε την πολιτική κατάσταση στη σημερινή Ιταλία;
 
Μου φαίνεται ότι η Ιταλία ζει σήμερα ένα αδιέξοδο και το πολιτικό σύστημα έχει μπλοκαριστεί. Πρέπει να πούμε ότι μπορούν να γίνουν ελάχιστα πράγματα. Οι εκλογές οδήγησαν τρία κόμματα να έχουν πάρει περίπου το ίδιο εκλογικό αποτέλεσμα. Είναι δύσκολο να φτιαχτεί μια πραγματικά παγιωμένη πλειοψηφία. Σήμερα υπάρχει μια πλειοψηφία που έχει σχηματιστεί από κατάλοιπα, από τους διαφωνούντες του Λαού της Ελευθερίας του Μπερλουσκόνι, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να συνεχίζει να υπάρχει, αλλά χωρίς να μπορεί να κυβερνήσει και να κάνει σημαντικά πράγματα.
 
* Ο Λέτα συνεχίζει να εφαρμόζει μια πολιτική λιτότητας.
 
Η λιτότητα και η καταστροφή της κοινωνίας μας πρέπει να σταματήσουν στην Ιταλία και όχι μόνο. Το πρόβλημα της λιτότητας είναι πρόβλημα που αφορά και την Ευρώπη. Για τον λόγο αυτό ορισμένοι από εμάς επιχειρούμε να δημιουργήσουμε μια υπερεθνική και διεθνική λίστα για τις ευρωπαϊκές εκλογές. Από τη μια πλευρά, προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε σίγουρα την αντιευρωπαϊκή παλινδρόμηση που φαίνεται ότι θα υπάρξει στις ευρωεκλογές. Πιστεύω ότι θα έχουμε ένα ισχυρό αντιευρωπαϊκό μήνυμα, που θα πρέπει να αποτρέψουμε με κάθε τρόπο. Από την άλλη πλευρά κατά τη διάρκεια αυτής της τραγικής και μακρόχρονης κρίσης η ευρωπαϊκή μηχανή συνέχισε να δουλεύει, μόνο που έκανε να πληρώσουν τεράστιο κόστος, κόστος που δεν μπορούμε ούτε να το φανταστούμε, δεκάδες εκατομμύρια πολίτες της. Είναι αναγκαία μια ριζική αναθεώρηση όλων των ευρωπαϊκών συμφωνιών, αυτής της ίδιας της ευρωπαϊκής μηχανής. Μια αναθεώρηση που να μην στηρίζεται για μια ακόμη φορά στα λογιστικά βιβλία. Οι λογιστές καταστρέφουν την Ευρώπη. Πρέπει να τους σταματήσουμε. Γιατί τα λογιστικά βιβλία μιλούν μόνο για ένα απάνθρωπο δούναι και λαβείν. Δεν υπάρχουν άλλα κεφάλαια. Δεν υπάρχει η κοινωνία.
 
Η Ευρώπη δεν μπορεί να βασιστεί μόνο στην αξία του ευρώ. Η Ευρώπη πρέπει να έχει άλλα ιδανικά για να είναι ενωμένη. Άλλα ιδανικά που να τα συμμερίζεται η τεράστια πλειοψηφία των πολιτών της. Διαφορετικά με αυτόν τον τρόπο δεν θα μπορέσει να συνεχίσει να υπάρχει. Στον επόμενο πόλεμο, γιατί αυτή η κρίση αποτέλεσε πόλεμο, δεν θα αφήσει στον δρόμο μόνο την Ελλάδα ή τις άλλες χώρες που πλήττονται θανάσιμα από τη σημερινή κρίση. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να δώσουμε ενωμένοι μια ευρωπαϊκή απάντηση σε αυτή την κρίση υποστηρίζοντας τον Αλέξη Τσίπρα για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για να πούμε ότι θέλουμε μια άλλη Ευρώπη που να ανήκει στους λαούς της και να φροντίζει για να συμφέροντά τους.
 
* Κάποτε στην Ιταλία υπήρχε η μεγαλύτερη Αριστερά στη Δύση, ενώ σήμερα πασχίζει να βρει ένα βηματισμό. Για πολλούς από εμάς η Ιταλία ήταν παντού γνωστή για τις προοδευτικές αντιλήψεις και ιδέες της…
 
Η ιταλική Αριστερά ήταν ισχυρή όταν υπήρχε το παλιό Κομμουνιστικό Κόμμα. Μετά ήρθε η Κεντροαριστερά, που δεν κατάφερε να διατηρήσει τίποτα από τις μεγάλες αξίες που είχε αυτή η Αριστερά. Δημιουργήθηκε η Κομμουνιστική Επανίδρυση, αλλά περιορίστηκε σε μια μικρή συναίνεση. Βρεθήκαμε σε αυτή την κατάσταση γιατί παρακολουθήσαμε μια περίοδο εσωτερικής διαμάχης στο εσωτερικό των μικρών αυτών κομμάτων της Αριστεράς. Μας λείπει κάποιος ή κάποιοι που να ξέρουν να χαράξουν έναν κοινό παρανομαστή ανάμεσα σε αυτά τα κατακερματισμένα κόμματα, τον λαό της Αριστεράς και της ανυπακοής, για να ενοποιηθούν αυτές οι δυνάμεις της Αριστεράς και να έχουμε ισχυρή Αριστερά. Για αυτό επιμένω στην ανάγκη αυτής της λίστας για τις ευρωεκλογές, γιατί μπορεί να μας οδηγήσει σε κάτι καλό. Αυτά τα κόμματα, όπως είναι σήμερα, δεν μετράνε τίποτα στην κοινωνία. Δεν έχουν ούτε τα ποσοστά για να μπουν στο Κοινοβούλιο. Πρέπει να αναζωογονήσουμε την ελπίδα των ανθρώπων της Αριστεράς και των ζωντανών δυνάμεων της κοινωνίας στην προοπτική της αλλαγής της καθημερινότητας τους. Το παράδειγμα της ελληνικής Αριστεράς είναι πολύ σημαντικό.
 
* Είστε άνθρωπος της κουλτούρας, διανοούμενος. Τι σας έσπρωξε να πάρετε μια τόσο ξεκάθαρη θέση εναντίον της κρίσης και να συμμετέχετε σε μια προσπάθεια ανασύνταξης της Αριστεράς;
 
Πάντα έπαιρνα θέση. Η κουλτούρα πάνω απ' όλα είναι μια στάση ζωής για να παίρνουμε θέση. Ιδιαίτερα μπροστά σε μια κρίση σαν αυτή που καταστρέφει την κοινωνία και τις αξίες της. Μια κουλτούρα που στέκεται στο περιθώριο για να κοιτάει τις εξελίξεις είναι στείρα κουλτούρα. Εγώ είμαι άνθρωπος που γράφει ρομάντζα, διηγήματα, ιστορίες. Είμαι όμως και Ιταλός πολίτης και Ευρωπαίος πολίτης. Πρέπει να συμμετέχω υποχρεωτικά σε ό,τι συμβαίνει στη χώρα μου, την Ιταλία και την Ευρώπη.
 
* Είστε Σικελός από το Πόρτο Εμπέντοκλε του Αγκριτζέντο και την κοιλάδα των ελληνικών ναών. Βιώσατε στην καθημερινότητα σας ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της Μεγάλης Ελλάδας. Ποια είναι όμως η ιδέα που έχετε για την Ελλάδα;
 
Αυτό που συνέβη στην Ελλάδα αποτελεί το θερμόμετρο των ευρωπαϊκών λαθών. Αρχικά προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια κοινή ένωση με άξονα τις κοινές ιουδαϊκές και χριστιανικές ρίζες μας. Αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει. Αυτό που έχουμε από κοινού είναι η κουλτούρα μας. Μια κουλτούρα που γεννήθηκε ειδικά στην Ελλάδα και με την οποία ακόμη κερδοσκοπούμε και την εκμεταλλευόμαστε για να ζούμε. Ο τρόπος που μεταχειρίστηκε η Ευρώπη την Ελλάδα είναι σαν να μεταχειρίζεσαι άσχημα τις ίδιες τις ρίζες σου. Είναι σαν να μην κατάλαβες τίποτα εδώ και χιλιάδες χρόνια. Απέδειξαν ότι δεν κατάλαβαν τίποτα για το τι είναι στην πράξη και στην πραγματικότητα η Ευρώπη. Η Ευρώπη είναι ο Παρθενώνας. Η Ευρώπη είναι οι ναοί του Αγκριτζέντο. Η Ευρώπη είναι η κουλτούρα και ο πολιτισμός της. Το λίκνο της κουλτούρας και του πολιτισμού του κόσμου.
 
Με αυτή την έννοια, η Ευρώπη ακόμη και σήμερα μπορεί να αποτελέσει μηχανή για να τρέξει σε αγώνες και όχι μια κουρασμένη μηχανή που να σέρνει απλώς ένα βάρος, όπως την καταντήσανε σήμερα. Με τις ευρωεκλογές πρέπει να καλλιεργήσουμε την ελπίδα της αλλαγής. Η Ευρώπη των λογιστικών βιβλίων σκοτώνει οποιαδήποτε πρωτοβουλία και οτιδήποτε βρεθεί στον δρόμο τους.
 
Η Ευρώπη υπήρξε το βασίλειο της φαντασίας, της δημιουργίας. Το βασίλειο της τέχνης. Εάν υπήρχε έστω και ελάχιστος από αυτόν τον οίστρο και στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής πολιτικής, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά. Δεν μπορούμε να στηριχθούμε σε κάποιες οικονομικές αρχές. Πρέπει να στηριχθούμε σε κάποια ιδανικά και αξίες, σε έναν πολιτισμό. Σήμερα κάποιοι νομίζουν ότι όλ' αυτά είναι άχρηστα. Αντίθετα, αποτελούν βασικό στοιχείο για οποιαδήποτε ιδέα για την Ευρώπη. Πρέπει να ανοίξουμε τον δρόμο για μια Ευρώπη πιο κοντά σε εμάς. Μια Ευρώπη που να έχει μεγαλύτερη συνείδηση για τα προβλήματα που την έχουν ζώσει.
 
Πρέπει να έρθει η μέρα που θα ζητήσουν συγγνώμη από την Ελλάδα για τον τρόπο με τον οποίο της συμπεριφέρθηκαν. Γιατί είναι σαν να κακομεταχειρίστηκαν την ίδια τους τη μάνα και να την πέταξαν στον δρόμο. Η Ελλάδα αποτελεί το λίκνο του πολιτισμού, που εγώ αναγνωρίζω τον εαυτό μου. Εκεί βρίσκονται τα θεμέλια της Ευρώπης. Όλα τα υπόλοιπα περιττεύουν.
 
* Μερικές φορές η Ευρώπη είχε και αυτοκαταστροφικές τάσεις...<
 
Αυτές προσπαθούμε να αποφύγουμε. Η σημερινή Ευρώπη βγήκε από τα ερείπια ενός πολέμου που κερδίσαμε πληρώνοντας βαρύ τίμημα για να είμαστε ελεύθεροι, για να ζούμε σε δημοκρατικές κοινωνίες με συστήματα κοινωνικής προστασίας. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε την επιστροφή στην εποχή της ανασφάλειας και της κατάργησης των δικαιωμάτων. Τον Μάιο θα πρέπει να επιλέξουμε το μέλλον, την ανοικοδόμηση της Ευρώπης σε δίκαιες, αλληλέγγυες και δημοκρατικές βάσεις. Για τον λόγο αυτό πρέπει να κάνουμε όλοι μας μια ενωτική προσπάθεια με τον Αλέξη Τσίπρα.
 
* Γιατί υποστηρίζετε τη δημιουργία μιας διεθνικής λίστας στην Ιταλία που να έχει επικεφαλής έναν Έλληνα;
 
Μου φαίνεται κάτι το εξαίσιο, το θαυμαστό. Μου φαίνεται σαν να αρχίζουμε να υλοποιούμε την ενωμένη Ευρώπη. Πρέπει να βγούμε από τα στενά εθνικά σύνορα και όρια. Εάν η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν ανθρώπους που έχουν κοινά ιδανικά, είναι εντελώς άχρηστο να συνεχίζουμε να μιλάμε για την Ελλάδα και την Ιταλία. Ας μιλήσουμε για την Ευρώπη και αυτά τα κοινά μας ιδανικά, που αντιπροσωπεύουν μια πραγματική δύναμη αλλαγών. Μετά από τόσο χρόνια σε αυτόν τον κόσμο, δεν έχουμε καταλάβει ότι δεν μας χωρίζουν τα σύνορα και οι γλώσσες, αλλά μας ενώνει ένας κοινός πολιτισμός;
 
* Στην Ελλάδα το έργο σας είναι πάρα πολύ γνωστό και έχετε πάρα πολλούς θαυμαστές. Πολλοί όμως θα διερωτηθούν τι θα έκανε σε αυτή την περίπτωση ο αστυνόμος Μονταλμπάνο.
 
Μα τον Μονταλμπάνο τον κατηγορούσαν για κομμουνιστή, γιατί ήταν έντιμος και δίκαιος! Ήταν ένας αστυνόμος που ξεχώριζε από τους άλλους για την ποιότητα του χαρακτήρα του. Ακόμη και όταν ήταν αναγκασμένος να στείλει δυνάμεις καταστολής εναντίον των εργατών, άφηνε να πάνε οι καραμπινιέρι και όχι η αστυνομία. Ο Μονταλμπάνο δεν θα χτυπούσε ποτέ την κοινωνία. Έβγαινε από τη στενή αντίληψη που θα είχαμε για έναν επιθεωρητή της αστυνομίας, Πάνω από όλα ήταν πολίτης. Γι' αυτό πιστεύω ότι θα τον είχαμε σήμερα στο πλευρό μας.
 
Παναγόπουλος Αργύρης

 
Ποιος είναι ο Αντρέα Καμιλέρι
Ο Ιταλός συγγραφέας και σκηνοθέτης γεννήθηκε στο Πόρτο Εμπέντοκλε της Σικελίας το 1925. Ξεκίνησε ως σκηνοθέτης στο θέατρο το 1942, ενώ λίγο αργότερα έγινε μέλος του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος. Από το 1945 άρχισε να δημοσιεύει διηγήματα και ποιήματα κερδίζοντας βραβεία. Το 1958 παρουσιάζει πρώτος έργο του Μπέκετ στο θέατρο και αργότερα στην τηλεόραση, όπως και των Ιονέσκο, Αντάμοβ, Έλιοτ και άλλων.
Το 1954 πέρασε τον διαγωνισμό στην ιταλική ραδιοτηλεόραση RAI, αλλά η πρόσληψη καθυστέρησε μερικά... χρόνια. Ήταν κομμουνιστής.
Έχει διδάξει στο γνωστό Πειραματικό Κινηματογραφικό Κέντρο Ρώμης και την Εθνική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης «Σίλβιο ντ' Αμίκο». Τη δεκαετία του '60 σκηνοθέτησε τα πιο επιτυχημένα ιταλικά σίριαλ.
Το 1980 αρχίζει την έκδοση των διηγημάτων στη φανταστική πόλη της Σικελίας Βιγκάτα και περιγράφει τη ζωή ανάμεσα στα τέλη του 800 και τις αρχές του 900, που του χάρισαν το πρώτο λογοτεχνικό βραβείο. Το 1994 εμφανίζεται η πρώτη από τις 31 περιπέτειες του αστυνόμου Μονταλμπάνο, πυροδοτώντας την έκρηξη του «φαινομένου Καμιλέρι». Η επιτυχία της τηλεοπτικής σειράς με πρωταγωνιστή τον Λούκα Ζινγκαρέτι μετατρέπει τον ηθοποιό και τον συγγραφέα σε είδωλα ενός τεράστιου κοινού. Η συγγραφή διηγημάτων θα συνεχιστεί ακατάπαυστα, με αποτέλεσμα να έχουν πωληθεί τουλάχιστον 10 εκατομμύρια αντίτυπα των βιβλίων του.
Ο Αντρέα Καμιλέρι παρέμεινε πάντα στην Αριστερά και αποτέλεσε ένα από τα ηθικά και πνευματικά σύμβολα στη μάχη εναντίον του μπερλουσκονισμού. Τον Ιούνιο του 2013 σε μια τηλεοπτική του παρουσίαση δεν έχασε την ευκαιρία να καταφερθεί εναντίον της κυβέρνησης Λέτα και της επανεκλογής του Ναπολιτάνο στην προεδρία της Δημοκρατίας.

(Avgi, 12 gennaio 2014)


Camilleri: “Lista Tsipras, una speranza per cambiare l’Europa e unire le forze vive della sinistra”
Questa intervista esce domani, domenica 12 gennaio, sul quotidiano greco “Avgi”, molto vicino al partito della sinistra radicale “Syriza”, e fa seguito a una lettera che Andrea Camilleri ha inviato (insieme a Paolo Flores d’Arcais, Luciano Gallino, Marco Revelli, Barbara Spinelli e Guido Viale) al leader del partito Tsipras per chiedere che sia il candidato alla Presidenza europea di una lista italiana promossa dalla società civile. L’interesse di Tsipras per la proposta è dimostrato da analoghe interviste sollecitate e pubblicate nei giorni scorsi da “Avgi” a Revelli, Spinelli e Flores d’Arcais.
Ogni testata giornalistica (web e carta) è autorizzata a pubblicarla, anche integralmente, purché venga citata la fonte e questa nota di premessa.

Come vede la situazione politica in Italia?
Sembra che l'Italia stia vivendo una fase di stallo e il sistema politico è bloccato da troppo tempo. Possiamo dire che si possono fare pochissime cose. Le elezioni hanno portato tre partiti ad avere quasi la stessa percentuale ed è difficile costruire una maggioranza veramente solida. Oggi la maggioranza è formata da residui di dissidenti del Popolo della Libertà di Berlusconi che permettono al governo di continuare ad esistere, ma senza essere in grado di governare e di fare cose importanti.
Il governo Letta continua ad applicare una ingiusta austerità?
Il problema dell’austerità è un problema che riguarda l’Europa in generale. Per questo motivo alcuni di noi stanno cercando di creare una lista sovranazionale e transnazionale per affrontare le elezioni europee. Da un lato stiamo cercando di combattere il riflusso antieuropeo che sembra che sarà espresso nelle prossime elezioni. Ritengo fondamentale proteggere il nostro essere europei, nonostante le evidenti mancanze della macchina europea che durante questa lunga e tragica crisi, ha continuato a lavorare facendo pagare un prezzo altissimo, un prezzo che non possiamo nemmeno immaginare, a decine di milioni di cittadini. C’è bisogno di una radicale revisione di tutti gli accordi europei di questa macchina. Una revisione che non può basarsi solamente e ancora una volta sui libri di contabilità. I ragionieri distruggono l'Europa. Dobbiamo fermarli. Perché i libri dei contabili parlano solo di un dare e avere. Non ci sono altre voci. Manca la voce: società. L'Europa non può continuare a vivere ricattata solo dal valore dell'euro. L'Europa deve condividere gli stessi ideali per essere unita. Ideali a cui devono partecipare la stragrande maggioranza dei suoi cittadini. In caso contrario non sarà in grado di continuare ad esistere. La prossima guerra, perché questa crisi è stata una guerra, lascerà sul campo molto più che paesi come la Grecia o altri colpiti mortalmente dalla crisi attuale. Per questo motivo dobbiamo dare una risposta europea unitaria a questa crisi sostenendo Alexis Tsipras per la presidenza della Commissione Europea. Per dire che vogliamo un'Europa diversa, un’Europa che appartenga ai suoi popoli e che prenda cura dei loro interessi.
Una volta in Italia c’era la più grande sinistra in Occidente, mentre oggi si fa fatica a trovare il giusto passo. Per molto tempo l’Italia è stata sinonimo di idee progressiste.
La sinistra italiana era forte quando c’era il vecchio Partito Comunista. Poi è arrivato il centro-sinistra, che non ha potuto mantenere nulla dai grandi valori che aveva ereditato. E’ stato creato il partito di Rifondazione Comunista, ma si è sempre fermato ad un piccolo consenso. Ci siamo trovati in questa situazione perché abbiamo assistito ad un periodo di conflitto all'interno di questi piccoli partiti della sinistra. Mancano persone che traccino insieme un denominatore comune tra questi partiti frammentati, il popolo della sinistra e della disobbedienza, per unificare queste forze ed avere una sinistra sana. Per questo insisto su una lista per le elezioni europee, perché può portarci a qualcosa di buono. Questi partiti così come sono oggi non hanno peso, non hanno le percentuali per entrare in parlamento. Abbiamo bisogno di far rivivere la speranza del popolo della sinistra e delle forze vive della società nella prospettiva di cambiare la nostra vita quotidiana. L'esempio della sinistra greca è molto importante.
Lei è un uomo di cultura, un intellettuale. Cosa l’ha spinto ad avere una posizione cosi chiara contro la crisi e ad unirsi con altri nel tentativo di ricomporre la sinistra?
Ho sempre preso una posizione. La cultura è soprattutto un modo di vita e di prendere posizione. Ancor più di fronte ad una crisi come questa che distrugge la società e i suoi valori. Una cultura che vive ai margini e guarda solo ai fatti è una cultura sterile. Io sono un uomo che scrive romanzi, un raccontastorie. Ma io sono anche un cittadino italiano e un cittadino europeo. Devo partecipare obbligatoriamente a tutto ciò che accade nel mio paese, l'Italia e l'Europa.
Lei è anche un siciliano di Porto Empedocle, di Agrigento e della valle dei templi greci. Ha vissuto nella sua vita quotidiana una parte importante della Magna Grecia. Qual è l'idea che ha su quanto accaduto in Grecia?
Ritengo che quello che è successo in Grecia sia il termometro degli errori europei. Inizialmente hanno cercato di creare un’unione attraverso le nostre comuni radici ebraiche e cristiane. Questo non può funzionare. Quello che abbiamo in comune è la nostra cultura. Una cultura che nasce in Grecia, su cui abbiamo speculato e che ancora sfruttiamo. Il modo in cui l’Europa ha trattato la Grecia è come se avesse maltrattato le sue stesse radici. È come se non avessimo tratto insegnamento da queste migliaia di anni. L’Europa ha dimostrato di non capire nulla di ciò che è nella realtà l'Europa. L'Europa è il Partenone. L’Europa sono i templi di Agrigento. L'Europa è la cultura e la civiltà. La culla della cultura e della civiltà in questo mondo. In questo senso l'Europa ancora oggi può essere un motore trainante per correre nelle gare e non una macchina stanca che trascina solo un fardello, come è stato fatto fino ad oggi. Con le elezioni europee dobbiamo coltivare la speranza del cambiamento. L'Europa della contabilità uccide ogni iniziativa e qualsiasi cosa che trova nel suo cammino. L'Europa è stata il regno della fantasia e della creatività. Il regno dell'arte. Se ci fosse anche un po' di questo estro anche all’interno della politica europea le cose sarebbero diverse. Non possiamo fondarci solo sui principi economici. Dobbiamo costruire ideali e valori, dobbiamo riconoscere la nostra cultura. Oggi alcuni pensano che queste siano cose inutili. Al contrario sono un elemento chiave per qualsiasi idea di Europa. Dobbiamo aprire la strada ad un'Europa più vicina a noi. Un'Europa che è sempre più consapevole dei problemi che l’hanno circondata. Io mi auguro di essere ancora vivo il giorno in cui dovranno scusarsi con la Grecia per il modo in cui si sono comportati. Perché è come se avessero maltrattato la loro stessa madre e l’avessero buttata per strada. La Grecia è la culla della civiltà, alla quale io appartengo. Ci sono le basi dell'Europa. Tutto il resto è superfluo.
A volte l'Europa ha avuto tendenze autodistruttive...
Stiamo cercando di evitarle. L'Europa di oggi è uscita da una guerra che abbiamo vinto pagando un prezzo pesante per ottenere la libertà, per vivere in società democratiche e con sistemi di protezione sociale. Non dobbiamo permettere il ritorno ad un periodo di insicurezza e di annullamento dei nostri diritti. A maggio dobbiamo scegliere il futuro, la ricostruzione dell'Europa sulla base della giustizia, la solidarietà e i fondamenti democratici. Per questo motivo dobbiamo fare tutti noi uno sforzo congiunto con Alexis Tsipras.
Perché sostiene la creazione di una lista transnazionale in Italia con capolista un greco?
Mi sembra qualcosa di meraviglioso. E’ un modo per celebrare di nuovo l’Europa unita. Dobbiamo uscire dagli stretti confini nazionali e dai loro limiti. Se in Italia e in Grecia ci sono persone che hanno ideali comuni è completamente inutile continuare a parlare di Grecia e Italia. Parliamo di Europa e di questi ideali comuni, che rappresentano una vera e propria forza di cambiamento. Dopo tutti questi anni in questo mondo non abbiamo ancora capito che non siamo divisi da confini e lingue, ma che ci unisce una civiltà comune?
In Grecia il suo lavoro è molto noto e ha molti ammiratori. Molti si chiederanno cosa farebbe in questo caso il commissario Montalbano…
Ma Montalbano è stato accusato di comunismo perché è onesto e giusto! E’ un poliziotto che si distingue dagli altri per la qualità del suo carattere. Anche quando è stato costretto a mandare la polizia contro i lavoratori ha chiesto che andassero i carabinieri e non la polizia. Montalbano non colpisce la società. Esce fuori dalla stretta concezione che possiamo avere di un commissario di polizia, ed è sopra tutto un cittadino. Per questo sono sicuro che oggi sarebbe al nostro fianco.
Argiris Panagopoulos

(Traduzione pubblicata su MicroMega, 11 gennaio 2014)